Pizza

Door: Linda op 14 juni 2011

Pizza: triomf van een Napolitaans armeluishapje

In de arme woonwijken van Napels ontstond de pizza ooit als antwoord op de honger. Na vorstelijke goedkeuring begon de pizza zijn triomftocht over heel de wereld.

Over deze van oorsprong armeluishap schreef Nikko Amandonico een boek: La Pizza

Pizza is het meest mishandelde maar ook het meest gewaardeerde en verbreide gerecht ter wereld. Sinds de ‘uitvinding’ is de pizza al voorwerp van verering en verguizing geweest. Gehaat en geliefdkoosd. Vertrapt en vereerd. Betreurenswaardig? Welnee, alleen met iets dat grote passie oproept, gebeurt dit ! En nergens ter wereld laait de hartstocht zo fel op als in Italië en binnen Italië nergens zoals in Napels, de stad waar de pizza het eerst gebakken, geproefd, opgehemeld en afgewezen werd.

De dichter Pasolini maakte zich in één klap tot personata non grata in Napels toen hij de Napolitanen een woestijnvolk noemde, dat in zijn pizza’s kampeerde. De recalcitrante kunstenaar is later onder verdachte omstandigheden aan zijn eind gekomen. En in 1952 ontketende de Amerikaanse president Eisenhower bij een bezoek aan Italië een diplomatieke rel toen hij zei dat ze in New York betere pizza’s maken dan in Napels. Gekrenkt tot in het diepst van hun ziel antwoordden de Napolitanen ‘Wij hebben de pizza uitgevonden en wat geven jullie, Amerikanen ons daarvoor in ruil terug? Een kartonnen doos om hem in te vervoeren’.

De triomftocht van de pizza is zeker niet over rozen gegaan, dat maakt het indrukkende boek La Pizza van Nikko Amandonico duidelijk. En nog steeds moet de ‘Associazonde di Vera Pizza Napoletana’ er scherp op toezien dat niet te veel gerotzooid en gerommeld wordt met de pizza. Niet iedere deegschijf met beleg is een ‘vera pizza’, een echte pizza. Want de pizza wordt door nogal wat geldbeluste bakkers als een gemakkelijk te misbruiken voetveeg behandeld. Pizza’s met banaan, kiwi’s, Frankfurter worstjes en met ijs, ja, zelfs met Nutella !

Het aantal variaties, of mishandelingen volgens die Napolitanen, kent geen grenzen. Hoewel de Napoletanen volhouden dat bij Christus’ kribbe in Bethlehem er al een pizzabakker tussen de herders stond en bij opgravingen in Pompeji restanten gevonden zijn van ansjovis, uien en olijven bij pizza-ovenachtige bouwsels, dateert de pizza van het eind van de achttiende eeuw. Evenals de pasta is de pizza voortgekomen uit honger en creativiteit.

Aan het eind van de achttiende eeuw kende Napels een grote bevolkingsexplosie. Veel magen moesten worden gevuld. Er was niet alleen gebrek aan borden, er was in Napels ook geen water om die borden af te wassen. Water was er niet gratis en er waren zelfs niet genoeg vorken om de hele pasta mee naar binnen te werken.

Het pauper-imago verhinderde de doorbraak van de pizza. Totdat Koningin Margherita, de franse liflafjes van haar hofkok’s beu, een echt Napolitaans volkshapje wilde proeven. Haar eerste pizza beviel zo goed dat ze meteen een pizza-oven in de paleistuinen liet bouwen. De aristocratie en het houterige bourgoise kon nu niet anders dan ook de pizza goedkeuren.

De pizza was het wonder, dat hier klap en hap een einde maakte. Geen bord, geen vork en geen afwaswater had je nog nodig. De ronde schijf op houtvuur in een oven gebakken lekkernij kon immers zonder vork verorberd worden. Een eetbaar bord, dat de hongerige maag goed vult en geen afwas!

De triomf van de pizza was een feit.

Zeker toen de Napolitaanse emigranten hun recepten meenamen naar hun nieuwe vaderland, Amerika. Daar burgerde de pizza heel snel in.